Dr. Kasper Bormans - Chercheur en Émerveillement

Dr. Kasper Bormans (°1987) est un pionnier dans le domaine de la communication et de la qualité de vie des personnes atteintes de démence. En 2020, il a obtenu son doctorat à la KU Leuven sous la supervision du célèbre psychiatre Dirk De Wachter. Il met consciemment ses connaissances et ses recherches au service de la société, en se concentrant sur l’amélioration de la communication entre les personnes atteintes de démence et leur environnement.

Principales Œuvres et Innovations:

Livres: Kasper est l’auteur de plusieurs ouvrages à succès tels que Wat Alz?, qui explore le cœur de la communication, le pouvoir des rêves et la magie des relations, Tijd maken voor mensen met dementie (2020), un guide pratique proposant 52 façons de continuer à communiquer avec les personnes atteintes de démence, et Schommelen op het ritme van mensen met dementie, sur la méthode de résonance pour mieux communiquer avec ces personnes.
Jeu de l’Imagination: Un jeu surprenant qui renforce le lien entre les personnes atteintes de démence et leurs proches. Le jeu est particulièrement efficace pour rapprocher les générations.
MemoryHome: Une application mobile innovante basée sur la méthode des palais de mémoire, développée lors des recherches, comme outil pour les personnes atteintes de démence.
Le Monde du Souvenir: Projet original au Museum M de Louvain, mettant en avant l’émerveillement et les souvenirs des personnes atteintes de démence.

Recherche et Présentations: Kasper a voyagé à travers le monde pour ses recherches sur les laboratoires de mémoire au Canada et a présenté ses découvertes lors de congrès Alzheimer prestigieux à Berlin, Budapest, Copenhague, Chicago, Vienne, Londres, San Diego, Dublin et Philadelphie. Il est conférencier très apprécié et anime des conférences et ateliers sur divers sujets tels que l’imagination, la démence, les palais de mémoire, les applications mobiles et les techniques de communication douce, dans les secteurs de la santé, de l’éducation et de l’entreprise.

Recherche postdoctorale et Reconnaissance: En tant que chercheur postdoctoral à l’Université de Maastricht, Kasper a lancé en 2021 une recherche intergénérationnelle visant à améliorer la qualité de vie des enfants et des personnes âgées vulnérables. Il se concentre spécifiquement sur le rôle de la connexion, de l’imagination et de l’émerveillement dans la communication avec les personnes atteintes de démence. Son travail a reçu une large reconnaissance, notamment la visite de Sa Majesté le Roi des Belges à son exposition Wat Alz – Van Oei naar Waw! le 22 novembre 2023. Pour ses contributions exceptionnelles dans le domaine de la communication et de la démence, Kasper a été nommé Baron en 2024.

Applications pratiques: Bien que 97 % des interventions psychosociales ne soient jamais mises en œuvre, Kasper fait partie des 3 % exceptionnels qui réussissent à appliquer leurs méthodes avec succès. En collaboration avec de grandes organisations de soins en Flandre et aux Pays-Bas, il a rendu les nouvelles techniques de conversation et les palais de mémoire accessibles au grand public.

Courte Biographie

Dr. Kasper Bormans (°1987) a obtenu son doctorat à la KU Leuven avec le psychiatre Dirk De Wachter et est affilié à l’Université de Maastricht. Il est auteur de livres influents tels que Wat Alz?, Tijd maken voor mensen met dementie, Schommelen op het ritme van mensen met dementie et a développé des outils innovants comme l’application MemoryHome. Kasper est un conférencier très demandé lors de congrès nationaux et internationaux. En 2024, il a reçu le titre de Baron de la part du Roi des Belges pour son travail.

Dernier ouvrage: Dans son livre le plus récent Schommelen op het ritme van dementie – Beter communiceren met De resonantiemethode, Kasper présente de nouvelles perspectives et techniques, confirmant son rôle de pionnier dans le domaine des soins aux personnes atteintes de démence.

Recherche

Recherche intergénérationnelle (Université de Maastricht): 'Utiliser les qualités positives des enfants pour alléger le fardeau de la démence pour la société' (recherche en cours)
Doctorat en sciences sociales (KU Leuven): ‘Communication strategies to enhance quality of life in Alzheimer disease / Palais de mémoire pour améliorer la qualité de vie des personnes atteintes d’Alzheimer et de leur entourage’ (réussite)
Mémoire Master en Management (KU Leuven): ‘La relation entre l’amour pour les personnes et les marques’ (Distinction)
Mémoire Master en Sciences de la Communication (KU Leuven): ‘Influence inconsciente via la PNL dans la publicité’ (Plus haute distinction)
Mémoire Bachelor Philosophie/Psychologie (KU Leuven): 'Why we enjoy the pain of others'.

Téléchargez ici la recherche scientifique

Publications

'Wat Alz?' Sur le cœur de la communication, le pouvoir des rêves et la magie des relations (Van Halewyck, 2014)
'Le Jeu de l’Imagination' Activez votre imagination (Davidsfonds, 2016)
'Un nouveau palais de mémoire' Donnez une place aux souvenirs chez les personnes atteintes d’Alzheimer et de démence (Lannoo, 2017).
'Tijd maken voor mensen met dementie - 52 manieren om te blijven communiceren' (Lannoo, 2020)
'Schommelen op het ritme van mensen met dementie Beter communiceren met de resonantiemethode' (Lannoo, 2024)

Avis

Dementie is meer dan geheugenverlies

September is ‘De maand van dementie’. In België hebben meer dan 200.000 mensen dementie. Het cijfer stijgt onrustwekkend. Vaak sluimert de ziekte al meer dan tien jaar voor de diagnose wordt gesteld. Om de vier seconden krijgt er ergens in de wereld iemand het nieuws te horen dat hij/zij dementie heeft. Het slechte nieuws bereikt niet alleen de betrokkene maar ook de mensen in zijn onmiddellijke omgeving. Zij zijn op dat moment aangewezen op voorkennis en indirecte ervaringen die sterk gekleurd zijn door een opeenvolging van negatieve berichten in media en samenleving. Wanneer hebt u nog eens iets positiefs gehoord of gelezen over dementie?

In mijn werk als academisch onderzoeker en als vrijwilliger in dit domein zie ik naast het verdriet, het verlies en de kwelling ook de andere kant van het verhaal doorschemeren: de kern van communicatie, de kracht van dromen en het wonder van relaties. Daarvoor is weinig of geen aandacht in de media en de publieke sfeer. Het gebrek aan handvaten en positieve impulsen biedt bij een plotse confrontatie met de ziekte geen enkel toekomstperspectief. We verstarren in eenzaamheid. Waarom spelen we voornamelijk memoryspelletjes met personen waarvan het geheugen achteruit gaat? Hun verlies is gegarandeerd. Als we bijvoorbeeld samen een positief spel spelen rond verbeelding, zit de winst niet in het spelverloop maar in de ontmoeting. In dagelijkse gesprekken maken we ons zorgen als de herinneringen niet langer feitelijk correct zijn. We kunnen echter ook leren dat het veel belangrijker is dát we vertellen, dan wát we vertellen. Dat is een totaal andere benadering.

Toen ik vorig jaar in deze periode met een positieve boodschap naar de media stapte, zei een journalist me letterlijk: ‘We hebben drie maanden geleden al eens iets positiefs gebracht over dementie. We kunnen dat niet altijd opnieuw doen.’ In diezelfde periode verschenen in twee weken tijd wel de volgende titels als hoofdpunten in het nieuws: ‘Jonge hulpverleenster klaagt erbarmelijke toestanden in ouderenzorg aan’, ‘Zes hulpverleners ontslagen na het delen van gênante foto’s van mensen met dementie’. Dergelijke stroom van berichten vinden we blijkbaar normaal. Ze krijgen meer aandacht dan ze verdienen.

De eenzijdige focus op dementie als geheugenverlies doet ons veel te snel belanden in een scenario van machteloosheid. Er bestaat immers voorlopig geen medicatie of training om deze achteruitgang in onze hersenen om te keren. Dementie is echter méér dan geheugenverlies. Er is ook communicatieverlies. Het is zwaar voor de persoon zelf, maar ook voor familie, vrienden en zorgverstrekkers. Zij lopen een vergroot risico om zelf een depressie te ontwikkelen. Deze mensen zijn de schaduwslachtoffers van de aandoening. Als we tijdig mee in die schaduw stappen, krijgen we een meer genuanceerd beeld dan wat we via de klassieke media vernemen. Er is ook humor, verbinding, echtheid, warmte, fantasie, intense communicatie en hoop. Sommige woonzorgcentra focussen daar extra op: kamers met uitzicht op spelende kinderen, een brievenbus die bewust verderop in de voortuin wordt geplaatst zodat iedereen een bijkomende reden krijgt om op te staan… Dementie gaat niet over het zeggen van ‘vaarwel’, maar over het zeggen van ‘hallo’. Misschien kunnen we ons deze maand eens extra inspannen om met de betrokkenen niet alleen een stuk taart te delen maar ook een verhaal, een ervaring en een gevoel.

Op dit vlak kunnen we meer leren van een half miljoen toegewijde mantelzorgers en hulpverleners dan van eenzijdig opgeklopte klachtverhalen die weinig ruimte laten voor het genuanceerde beeld dat we nodig zullen hebben als we zelf met dementie geconfronteerd worden. En vroeg of laat zullen we dat allemaal.

Kasper Bormans (°1987) is verbonden aan de Leuven School for Mass Communication Research (KULeuven) en doctoreert op het verhogen van levenskwaliteit bij mensen met dementie. Hij is auteur van het boek ‘Wat Alz?’, bedenker van ‘Het Spel van de Verbeelding’, en hij ontwikkelde de mobiele applicatie ‘MemoryHome’ waarin hij telkens op zoek gaat naar de kracht van geheugenpaleizen en positieve vormen van communicatie met en over mensen met dementie.